• Zaterdagmiddag 23 maart 2024 Symposium over de James Webb Space Telescope (JWST)
  Programma:
  12.30 Zaal open.
  13.00 Opening door de voorzitter, Aries van Calcar. Prominente astronomen geven presentaties te geven over JWST instrumenten en onderzoek: prof. dr Jan Willem Pel en prof. dr Inga Kamp. Dr. Martijn van Gelder is wegens ziekte verhinderd, Jan Willem Pel neemt zijn presentatie over. De presentatie van de amateur astronoom Willem Suyker gaat over een amateur sterrenwacht.
  13.05 Jan Willem Pel vertelt hoe het Mid Infra Red Instrument (MIRI) van de JWST werkt en gebouwd is.
  14.15 Willem Suyker vertelt hoe hij een sterrenwacht bij de voorzitter in de donkere tuin in Noord Groningen heeft gezet en hoe hij daarmee werkt vanuit zijn huis in Utrecht.
  14.45 Pauze
  15.15 Inga Kamp spreekt over planeet vorming en exo-planeten en wat de JWST daarin voor haar onderzoek betekent.
  16.20 Jan Willem Pel (voor Martijn van Gelder) laat resultaten zien van onderzoek dat wordt uitgevoerd met de NIRSpec en NIRCam instrumenten en vertelt iets over deze instrumenten. Ook hier weer het meest recente wat bekend is in de wetenschap,
  17.30 Sluiting
• 16 februari 2024 na de Algenene Ledenvergadering een lezing van Paul Feldbrugge over de Zon en zijn plannen voor de totale zonsverduistering op 8 april 2024 in Mexico.
• 15 december 2023 lezing "De ontdekking van de Melkweg" door Jeffrey Bout, afgestudeerd sterrenkundige uit Groningen. Hij geeft veel gastlessen, lezingen en cursussen. De Melkweg heeft vanaf een donkere plek een prachtig aanzicht. Al eeuwen wordt ze door de mens bewonderd en bestudeerd. Dit leidde tot vele ontdekkingen, ook gedaan door Nederlandse sterrenkundigen. De Melkweg bevat vele verhalen: over het leven van sterren, over gas en stof of over een zwart gat verborgen in het centrum. Onze aarde blijkt onderdeel uit te maken van dit immense en complexe systeem. En de Melkweg blijkt een eiland te zijn in een uitgestrekte kosmische oceaan. Het ontzag dat men in de oudheid al had voor de Melkweg is geheel terecht.
• 17 november 2023 lezing door prof. Else Starkenburg over Galactische archeologie: Graven in het verre verleden van onze Melkweg.  
  Een interview met haar staat in Zenit november 2023, pag. 30.
  Als we ‘s avonds omhoog kijken zien we tussen de sterren de prachtige lichtende band aan de hemel: de Melkweg. Wij weten nu dat deze band uit miljoenen individuele sterren bestaat en dat we eigenlijk naar de doorsnede van een schijf kijken waar ook de Zon en de aarde deel van uitmaken. Maar hoe is dit sterrenstelsel eigenlijk ontstaan? In de lezing zal ik een toelichting geven over hoe wij denken dat de Melkweg is ontstaan en geëvolueerd aan de hand van mijn eigen werk en dat van anderen. Bij de bestudering hiervan maken wij gebruik van nauwkeurige studies over hoe de sterren in onze Melkweg bewegen, maar ook van welke elementen ze zijn gemaakt. Dit vakgebied wordt ook wel omschreven als “Galactische archeologie”, omdat het het verleden probeert te ontrafelen aan de hand van de overblijfselen (“fossielen”) die het achtergelaten heeft. Ook zullen we op zoek gaan naar de oudste sterren, onze beste getuigen uit de hele vroege jeugd van onze Melkweg.
• 20 oktober 2023 lezing Bouw van de meest geavanceerde telescopen ter wereld bij ESO in aanbouw door prof. Tim de Zeeuw
  Hedendaagse telescopen maken het mogelijk de ontwikkeling van het Heelal te bestuderen vanaf de vroegste stadia, en maken het ook mogelijk om planeten rond andere sterren te karaktiseren. Ze kunnen - in de nabije toekomst - het bestaan van het leven op andere werelden onthullen. De ontwikkeling van nieuwe technologie en internationale samenwerking zijn de sleutel tot vooruitgang, zowel in de ruimte als op de grond. De lezing zal een korte inleiding geven over het verband tussen technologie en astronomie, en zal dan ingaan op de telescopen die door ESO zijn gebouwd en worden gebruikt, waaronder de Very Large Telescope op Paranal, met zijn vier 8,2 m telescopen en een wereldwijd toonaangevend instrumentarium, ALMA, 's werelds krachtigste telescoop voor de detectie van sub millimeter radiogolven, gelegen op Chajnantor op 5000m hoogte, en de 39m Extremely Large Telescope, die in aanbouw is op Armazones nabij Paranal met het eerste licht voorzien in 2028.
  
• 22 september 2023 lezing over relativiteit in het kort - Einsteins theorie - door prof. Eric Bergshoeff
• 14 april 2023. Lezing over orkanen door Jacob Kuiper (KNMI). Extreem weer is van alle tijden. Tegenwoordig zien we vrijwel direct waar het ergens op onze planeet weer mis is. Zware orkanen ontstaan boven warme (sub)tropische wateren. Ze trekken snel de aandacht als ze de kust bereiken. Ze lossen dan in enkele dagen tijd soms 500-1000 millimeter neerslag, een hoeveelheid die bij ons in een jaar naar beneden komt. Indrukwekkend is de wind en de opgezweepte zee, waarmee het systeem de grootste schade veroorzaakt.
  In 2017 verwoestte hurricane Irma het eiland Sint Maarten. Een jaar later richtten Florence en Michael een ravage aan de Verenigde Staten. Ook op de Filippijnen en in Japan was het vele malen raak. Eind september 2022 trok hurricane Ian over het zuidwesten van Florida. Uiteindelijk werd Ian de orkaan met de grootste schade in de geschiedenis van de sunshine state, in totaal meer dan 113 miljard dollar. Ook de menselijke tol was hoog, meer dan 160 mensen kwamen om het leven.
  Leidt de klimaatverandering tot zwaardere orkanen of zagen we ze vroeger ook wel zo huishouden. Worden het er in de toekomst ook meer? En hoe zit het met de naamgeving precies? Welke middelen hebben we tegenwoordig ter beschikking bij het doorgronden van deze monsterstormen? In deze presentatie gaan we het allemaal nader bekijken.
• 17 maart 2023. Lezing Inzoomen op superzware zwarte gaten met millimeter telescopen, door Huib Jan van Langevelde, JIVE, het Europees centrum voor VLBI in Dwingeloo en Leidse Sterrewacht.
  De “Event Horizon Telescope” maakt het mogelijk om zwarte gaten waar te nemen op millimeter golflengtes en met een resolutie van een paar micro-boogsecondes. Hiermee kan het extreem hete gas in kaart worden gebracht dat rond zwarte gaten draait. Om de waarnemingen te interpreteren moet bovendien rekening gehouden worden met de afbuiging van de radiostraling in het extreme zwaartekrachtveld. In het plaatje van M87*, dat in 2019 werd gepresenteerd, is de schaduw van het zwarte gat duidelijk gedetecteerd. De resultaten aan SgrA*, in 2022 gepresenteerd, zijn mogelijk nog interessanter, omdat we hier a-priori de afstand en massa veel beter kennen. Maar deze data bleken veel moeilijker te verwerken, vanwege met name de variabiliteit. In deze lezing zal ingegaan worden op hoe het EHT team de verschillende waarnemingen deed en interpreteerde.
  
• 17 februari 2023. Algemene Ledenvergadering en lezing over over neutrino’s, door Paul Wesselius, St. Ruimteonderzoek Nederland
• 20 januari 2023. Lezing over de MeerKAT radiotelescoop en accretie van gas door spiraalnevels door Erwin de Blok, Astron, Dwingeloo en Kapteyn Astronomisch Instituut, Groningen.
  
• 16 december 2022. Van gas tot sterrenstelsels, door Filippo Fraternali, Kapteyn Astronomisch Instituut, Groningen.
  Over het ontstaan van sterrenstelsels, inclusief ons Melkweg.
  
• 18 november 2022. Lezing De diepte in met MIRI, het mid-infrarood instrument van de James Webb Telescoop, door prof. J.W.Pel.
  Na tien jaar wachten was het zo ver: op 26 december 2021 werd de James Webb Space Telescope met succes gelanceerd.  
  De extreme complexiteit van de telescoop en de instrumenten was een geweldige uitdaging, maar de eerste metingen laten zien dat alles uitstekend werkt.  JWST werd speciaal ontworpen voor metingen in het infrarood. Terwijl de instrumenten NIRCAM en NIRSPEC zich richten op het nabije infrarood (golflengten 1-5 micron) wordt het "mid-infrarood", met golflengten van 5 tot 25 micron, waargenomen met het Mid Infrared Instrument MIRI. Alle instrumenten profiteren enorm van de grote gevoeligheid en de uitstekende beeldkwaliteit van de 6.5-meter JWST spiegel.  
  Door de cosmische roodverschuiving schuift het licht van verre sterrenstelsels steeds verder in het infrarood naarmate ze verder weg staan.  Vooral met MIRI kunnen we daarom dieper de ruimte in kijken dan ooit tevoren.  Een ander voordeel van het meer langgolvige infrarood is dat men daarmee dieper in het binnenste van dichte gas- en stofwolken kan doordringen om daar het ontstaan van nieuwe sterren te bestuderen.  
  MIRI is in feite meerdere instrumenten ineen: naast een camera en een lage resolutie spectrograaf is er een zg. integral field spectrograaf.  Nederland heeft een belangrijke rol gespeeld bij de bouw van dit zeer complexe instrument. De spreker was hierbij nauw betrokken. 
• 23 september 2022. Lezing over de James Webb Space Telescope door Migo Muller, Kapteyn Astronomisch Instituut, Groningen.